H E R D E N K E N  I S  D O O R G E V E N
In de synagoge van Borculo hangt deze loeach met de tien geboden (de twee tafelen). Dit is een ander bord dat op een van de weinige foto’s van deze synagoge staat. Dat schild is tijdens de 2e wereldoorlog verloren gegaan. Na de oorlog kon de synagoge niet meer in gebruik worden genomen. Er was te weinig geld voor de restauratie en werd verkocht. Aan de Korte Wal werd in 1946 door de overgebleven Joodse gemeente in de Joodse school aan de Korte Wal in 1946 een kleine synagoge ingericht en werd de loeach aldaar geplaatst. In 1977 werd de Joodse gemeente, bij gebrek aan voldoende Joodse inwoners opgeheven. Het pand werd in 2000 verkocht en enige tijd voor de verkoop werd het bord door Herbert Reisner meegenomen naar Amstelveen. Daar zocht men namelijk voor de synagoge een tiengebodenbord. Later werd deze synagoge opgeheven en werd het bord overgedragen aan het Nederlands Israëlisch Kerkgenootschap (NIK). Dit hield het bord geruime tijd in bewaring. Na een zoektocht door Jaques Roozendaal uit Almere werd dit bord bij het NIK terug gevonden. Na enige moeite en overredingskracht kon dit bord in bruikleen worden verkregen, werd het opgehaald door zijn broer Sallo Roozendaal en kreeg het een prominente plaats op een van de wanden van de vrouwengalerij. Dit bord wordt in verband met de herinrichting van de vrouwengalerij verplaatst naar de overloop.
Elke synagoge heeft een dergelijk bord. Dit hangt in het zicht van de voorganger en meestal boven de Heilige Arke. De foto hiernaaast is van het interieur van de synagoge in Borculo, gemaakt vóór de 2e wereldoorlog. In het jodendom wordt niet gesproken van geboden, maar van woorden: de Hebreeuwse aanduiding ‘aseret ha-dibrot’ betekent "de tien woorden". De tafelen zijn onderverdeeld in tweemaal vijf, zoals gebruikelijk, en van ieder gebod/verbod zijn maar de eerste twee woorden aangegeven. De tien geboden worden in de Tenach oftewel Tanach twee keer opgesomd: in Exodus 20:3-17 en Deuteronomium 5:7- 21. Bij het lezen van de weergave in deze opsommingen valt direct op dat het over meer dan tien geboden gaat. In Exodus 20 worden minstens twaalf verboden en twee geboden gevonden, in Deuteronomium 5 zijn het twaalf verboden en drie geboden. Ondanks vele pogingen is het niet gelukt de beide opsommingen te synchroniseren, noch een originele tekst te vinden die ten grondslag ligt aan beide versies. Er zijn nog verschillende indelingen van de tien geboden. Zo zijn er de katholieke, de oosters-orthodoxe, de lutheraanse, de anglicaanse en de gereformeerde indelingen, maar is er ook een Joodse indeling. In de Koran worden de tien geboden niet als zodanig genoemd. Wel komen dezelfde geboden voor als in de Thora. De tien geboden in de Koran zijn te vinden in Al-Anaam 6:151-153 en Al-Israa 17:22-39.
Het tiengebodenbord