Mikwe - De korte geschiedenis Het mikwe is gebouwd in het jaar 1877. In dat jaar werd ook de nieuwe synagoge van Borculo in gebruik genomen. De kille van Borculo – de Joodse gemeente – was zo gegroeid dat de oude synagoge te klein geworden was. Het mikwe bestond behalve de badruimte uit een kleedkamer en een klein stookvertrek. Tussen 1913 en 1920 vinden diverse vernieuwingen plaats. Zo komt er elektrisch licht in het mikwe en wordt er een elektrische pompinstallatie aangebracht. In diezelfde tijd laat de Joodse gemeente het oog vallen op Leentje van de Kamp die met haar gezin ternauwernood rond kan komen. Er wordt voor haar een huis aan de Pagendijk gebouwd en zij zal gedurende de komende jaren de badvrouw van het mikwe zijn. In juli 1941 steekt een tiental Nederlandse aanhangers van de NSDAP de synagoge in brand. Na de oorlog wordt de zwaar beschadigde synagoge verkocht. Het mikwe wordt echter niet mee verkocht en blijft in gebruik.In deze periode heeft Dora Franssen - Timmerije jaren lang gezorgd voor het verwarmen van het water voor het bad. Nadat in 1977 twee van de meest actieve leden van de kille van Borculo - David Colthof en Louis Meijer - zijn overleden, wordt de gemeente opgeheven. In 2008 wordt de synagoge gerestaureerd.Ook het Joodse badhuis wordt hersteld. Er wordt een kleine expositie ingericht. Het is bijzonder dat in Borculo een mikwe zo goed bewaard mocht blijven. Gebruik en betekenis Achter de Borculose sjoel kun je nog altijd het Joodse badhuis – het mikwe – vinden. In het gebouwtje is nog één ruimte zoals het altijd was. De oude vloer zie je er nog en het trapje van marmer waarlangs heel wat vrouwen zijn afgedaald. Het mikwe is een bescheiden expositieruimte geworden gewijd aan de Joodse vrouw in Borculo. Je ziet vier portretten en in de gang beelden van feestelijke huwelijksvoltrekkingen. Was de sjoel vooral het domein van de mannen die er hun gebeden zeiden en de religieuze boeken lazen, het mikwe was vooral het terrein van de Joodse vrouw. Badhuizen zijn er in het algemeen ter verzorging van de lichamelijke hygiëne. Het Joodse badhuis echter heeft een andere reden van bestaan. Hier gaat het om een rituele reiniging en dat zat zo. In het jodendom wordt het leven gevierd. Dat klinkt wat vreemd als je denkt aan de vele vervolgingen waaraan het Joodse volk eeuw in eeuw uit heeft blootgestaan. Aan de andere kant ligt misschien juist wel in deze ervaring de kiem van liefde en respect voor het leven. Vandaar dat op sabbat in de sjoel en thuis aan de sabbatmaaltijd steeds weer opnieuw de Schepper van het leven met veel eerbied wordt geprezen. Joodse vrouwen gaan elke maand na de dagen van hun menstruatie naar het mikwe en laten zich daar in het bassin onderdompelen. Na enkele zegenspreuken staan ze weer op en verlaten het bad en dan is het alsof er in het water iets achterblijft en dat is ook zo. De dagen van de menstruatie zijn dagen van onvruchtbaarheid - onvruchtbaarheid die beleefd wordt als het tegendeel van het leven en alles wat leven mogelijk maakt en dat weegt zwaar in het jodendom. Een man en een vrouw zullen in die dagen zich onthouden. Zo respecteren zij samen deze periode. Maar als de maandstonde voorbij is, heeft de vrouw haar vruchtbaarheid weer terug en lacht het leven haar weer toe. Door zich ritueel te reinigen laat zij wat voorbij mag heten achter zich met een heel bewust symbolisch gebaar. Ze verlaat mét het bad haar onvruchtbare periode en ze viert zo telkens weer als een nieuwe bruid de liefde en het leven. Een mooi ritueel en veelzeggend. Alle reden dus om naast de oude sjoel ook het mikwe in ere te houden en terug te denken aan al die vrouwen die hier kwamen – omdat ze van het leven hielden en daar dankbaar voor waren.